blank

Yaralanmalarda İlk Yardım

Anasayfa » İlk Yardım » Yaralanmalarda İlk Yardım

Yaralanmalarda İlk Yardım prosedürü insanların günlük hayatta en sık karşılaştığı yaralanma vakalarında yapılması gerekenlerin anlatıldığı Temel İlk Yardım Eğitimi bölümüdür.

SARIZEYBEK İlk Yardım Kursu olarak uzun yıllardır büyük bir başarı oranı ile vermeye devam ettiğimiz eğitimlerimizde en fazla odaklanılan İlk Yardım Konuları arasında Yaralanmalarda İlk Yardım ilkeleri gösterilebilir.

İnsanlar birçok farklı nedenle kendilerinin, sevdiklerinin veya çevresindekilerin yaralandığı vakalarla her an karşılaşabilirler.

İlk Yardım Eğitimi almış, İlk Yardım Sertifikası sahibi kişiler Yaralanmalarda İlk Yardım prosedürünü doğru işleterek yaralıya ilk müdahaleyi yaparak en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırılmalarını sağlar.

Uzman İlk Yardım Eğitmenimiz tarafından kaleme alınan bu içeriğimizde;

  • Yara Nedir
  • Yara Çeşitleri
  • Yara Belirtileri
  • Yaralanmalarda İlk Yardım Nasıl Yapılır
  • Ciddi Yaralanmalar
  • Ciddi Yaralanmalarda İlk Yardım Nasıl Yapılır
  • Göğüs Yaralanmaları
  • Göğüs Yaralanmalarında İlk Yardım Nasıl Yapılır
  • Karın Yaralanmaları
  • Karın Yaralanmalarında İlk Yardım Nasıl Yapılır
  • Kafatası ve Omurga Yaralanmaları
  • Kafatası ve Omurga Yaralanmalarında İlk Yardım Nasıl Yapılır

gibi konularda aklınıza takılan tüm soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.

Yara Çeşitleri

İnsanlarda travma veya farklı nedenlerle deri bütünlüğünün bozulmasına Yara denir. Kişide Yaralanma ile birlikte adale, sinir ve kan damarlarında da problemler oluşur. Deri cilt altı yapıları koruyamadığı için vücutta enfeksiyon oluşma riski artabilir.

Kişilerde görülen Yara Çeşitleri arasında;

  • Kesik Yarası : Cam, bıçak, çakı gibi kesici aletler nedeniyle oluşan basit yaralardır. Derinlikleri kolayca anlaşılabilir.
  • Ezikli Yara : Taş, sopa, yumruk gibi maddelerin vücuda çarpması ile oluşan yaralardır. Fazla kanama görülmeyen bu yaralanmalarda bölgede doku zedelenmesi, ezilme ve hassasiyet oluşur.
  • Delici Yara : Sivri ve uzun cisimler nedeniyle oluşan yaralardır. Yaralanan bölge fazla geniş olmaz lakin derin olabilir. Tehlikenin boyutu anlaşılamayabilir ve tetanos oluşma riski vardır.
  • Parçalı Yara : İnsan vücudunda dokularda çekme etkisi durumunda oluşan yaralardır. Çekilen doku ile ilgili tüm organlar ve saçlı deri zarara uğrayabilir.
  • Kirli Yara (Enfekte Yaralar) : Mikrop kapma ve enfeksiyon oluşma riski yüksek olan yaralardır. Bu tür yaralar arasında; Dikişleri Açılmış Yaralar, Müdahalede Geç Kalınmış Yaralar, Derin ve Kirli Yaralar, Ateşli Silahla Oluşan Yaralar, Kenarları Düzgün Olmayan Yaralar, Isırma veya Sokma ile Oluşan Yaralar gösterilebilir.

Yara Çeşitleri

Yara Belirtileri

İnsanlarda kazalar, travmalar veya farklı nedenlerle oluşan yaralanmalara yapılan ilk müdahale olarak bilinen Yaralanmalarda İlk Yardım prosedürü uygulanmadan önce yaranın türü belirlenmelidir.

Yara türü tespit edilirken Yara Belirtileri takip edilir. İnsan vücudunda herhangi bir nedenle oluşan yaralanmaların ortak belirtileri arasında;

  • Kanama,
  • Ağrı ve Sızı,
  • Yara Kenarının Ayrılması,

gösterilebilir.

Yaralanmalarda İlk Yardım Nasıl Yapılır

Kaza veya travmaya bağlı vücudunun herhangi bir bölümünde yaralanma oluşan kişiye Yaralanmalarda İlk Yardım basamaklarının doğru olarak uygulanması hayatının tehlikeye girmesini önlerken iyileşme sürecini hızlandırmaktadır.

SARIZEYBEK İlk Yardım Kursu olarak tüm İlk Yardım Konularına verdiğimiz önem gibi Yaralanmalarda İlk Yardım konusunu da titizlikle işlemekteyiz. İlk Yardım Sertifikası alan her birey bu hususta bilgi sahibi olmaktadır. (İzmir İlk Yardım)

Temel İlk Yardım Eğitimini başarıyla tamamlayan kursiyerlerimiz Yaralanmalarda İlk Yardım Nasıl Yapılır sorusuna en doğru cevabı verecek birikime ulaşmaktadır.

Yaralanmalarda İlk Yardım prosedürü;

  • Öncelikle kişinin yaşamsal bulguları değerlendirilir. (ABC)
  • Yaralanan bölge incelenir. (Yaralanmanın oluşma nedeni, süresi, kanama miktarı ve bölgede yabancı cisim olup olmaması gibi)
  • Yaralanan bölgedeki kanama durdurulur.
  • Yaranın üzeri kapatılır.
  • Yaralının zaman kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır.
  • Yaralıya ve müdahale eden sağlık ekibine tetanos oluşabilme ihtimali ile ilgili uyarılarda bulunulur.
  • Eğer yarada yabancı cisim varsa dokunulmaz.

adımları takip edilerek yapılır.

Yaralanmalarda İlk Yardım

Ciddi Yaralanma

İnsan vücudunda farklı nedenlerle oluşan ve sonrasında kişinin sağlığını tehdit eden durumlar Ciddi Yaralanmalar olarak adlandırılır. Bu durumdaki kişilere ilk müdahalenin doğru yapılması ve zaman kaybedilmeden hastaneye gidilmesi büyük önem arz eder.

Ciddi Yaralanmalar arasında;

  • Minimum 2 ila 3 cm. büyüklüğündeki kenarları birleşmeyen yaralar,
  • Travma sonrası kanamanın durdurulamadığı yaralar,
  • Yaralanan bölgede kas veya kemiğin görünür hale geldiği yaralar,
  • Kesici veya delici bir alet nedeniyle oluşmuş yaralar,
  • Yabancı cisim saplanması sonucu oluşan yaralar,
  • Isırma veya sokma nedeniyle oluşan yaralar,
  • Cilt yüzeyinde iz bırakma ihtimali olan yaralar,

gösterilebilir.

Ciddi Yaralanmalarda İlk Yardım Nasıl Yapılır

Herhangi bir sebeple vücudunda Ciddi Yaralanma oluşan kişilere Yaralanmalarda İlk Yardım uygulamasının doğru olarak yapılması hayati önem taşımaktadır.

Ciddi Yaralanmalarda İlk Yardım Nasıl Yapılır sorusunun yanıtını;

  • Eğer yaralanan bölgeye saplanmış bir cisim varsa asla hareket ettirilmez.
  • Yaralanan bölgedeki kanama durdurulur.
  • Yaralanan bölgenin içerisi kurcalanmaz.
  • Yaralanan bölge nemli ve temiz bir bezle örtülür.
  • Yaralanan bölgenin üstüne bandaj yapılır.
  • 112 Acil Servis aranarak tıbbi destek talep edilir.

şeklinde verebiliriz.

Yara Belirtileri

Göğüs Yaralanması

İnsanlarda kaza, travma veya farklı bir sebep sonucu göğüs içerisine cisim girmesi, akciğerin ve akciğer zarını yaralanması ile sonuçlanan vakalara Göğüs Yaralanması ya da Delici Göğüs Yaralanması denir.

Bir kazazedede veya yaralıda Delici Göğüs Yaralanması olduğunu;

  • Yoğun Ağrı,
  • Solunum Zorluğu,
  • Morarma,
  • Kan Tükürme,
  • Açık Pnömotoraks,

gibi belirtileri gözlemleyerek anlayabiliriz.

Göğüs Yaralanmasında İlk Yardım

İnsanlarda kaza, travma veya farklı sebepler sonucu göğüs bölgesinde açık ya da kapalı yaralanmalar oluşabilir. Bu yaralanmalar yüzeysel olabileceği gibi kaburganın kırılmasına ve akciğere zarar vermesine kadar sonuçlar doğurabilen ciddi yaralanmalar da olabilir.

Delici veya Derin Göğüs Yaralanması bulunan kişilere yapılacak İlk Yardım müdahalesi kişinin hayati fonksiyonlarının korunması ve sağlığına kavuşabilmesi için çok değerlidir.

Göğüs Yaralanmalarında İlk Yardım basamakları;

  • Yaralının bilinci kontrol edilir.
  • Kişinin yaşamsal bulguları değerlendirilir. (ABC)
  • Yaralanan bölgenin üstü naylona sarılmış bir bezle kapatılır.
  • Kişi nefes alırken yaraya hava girmesini engellemek, nefes verirken havanın dışarı çıkmasını sağlamak için yara üzerine konan bezin bir ucu açık bırakılır.
  • Yaralının bilinci açık ise yarı oturur pozisyonda bekletilir.
  • Hastaya ağız yoluyla hiçbir şey verilmez.
  • Yaralının yaşamsal bulguları sık sık kontrol edilir.
  • Eğer hastada açık pnömotoraks durumu varsa şok ihtimali çok yüksektir. Bu nedenle şok önlemleri alınmalıdır.
  • 112 Acil Servis aranarak tıbbi yardım istenir.

şeklinde sıralanabilir.

Karın Yaralanması

Kaza, travma veya farklı nedenlerle insanların karın bölgesinde meydana gelen yaralanma çeşididir. Herhangi bir nedenle karın bölgesinde oluşan çarpma, vurma ve basınca bağlı olarak açık ve kapalı yaralanmalar oluşmaktadır.

İnsanlarda Karın Yaralanması nedeniyle;

  • İç organlar dışarıya çıkabilir,
  • Organlar patlayabilir,
  • Bağırsaklar dışarıya çıkabilir,
  • İç veya Dış Kanama oluşması sebebiyle hasta şoka girebilir,

gibi durumlar oluşabilir.

İnsanlarda Delici Karın Yaralanması olduğunu anlayabileceğiniz birçok farklı belirti vardır. Bu belirtiler arasında karında sertlik, kızarıklık, morarma, kramp, kusma, şok ve susuzluk hissi gösterilebilir.

Eğer yaralının karnı tahta gibi sertse, ağrısı çok fazlaysa ve dışarıya çıkan organ varsa hiç zaman kaybetmeden Karın Yaralanmalarında İlk Yardım prosedürü uygulanıp hasta en yakın sağlık kuruluşuna hızla götürülmelidir.

Karın Yaralanmasında İlk Yardım Nasıl Yapılır

Delici veya Derin Karın Yaralanması bulunan kişilere yapılacak İlk Yardım müdahalesi kişinin hayati fonksiyonlarının korunması ve sağlığına kavuşabilmesi için çok değerlidir.

Karın Yaralanmalarında İlk Yardım basamakları;

  • Yaralının bilinci kontrol edilir.
  • Kişinin yaşamsal bulguları değerlendirilir. (ABC)
  • Eğer dışarıya çıkan organ varsa asla içeriye sokulmaya çalışılmaz.
  • Dışarı çıkan organın üzeri geniş, nemli ve temiz bir bezle kapatılır.
  • Yaralının bilinci açık ise sırt üstü pozisyonda bacaklar bükülmüş şekilde bekletilir.
  • Kişinin ısı kaybını engelleyebilmek için üzeri örtülür.
  • Hastaya ağız yoluyla yiyecek ve içecek verilmez.
  • Yaralının yaşamsal bulguları sık sık kontrol edilir.
  • 112 Acil Servis aranarak tıbbi yardım istenir.

şeklinde sıralanabilir.

Kafatası ve Omurga Yaralanması

Kafatası ve Omurga Yaralanmaları insanlarda kazalar, travmalar vb. durumların yaşanması sonucu en sık karşılaşılan problemlerdendir. Kişinin aldığı darbenin şiddetine bağlı olarak Kafatasında yer alan merkezi sinir sistemi olumsuz etkilenebilir.

Kafatasını etkileyen yaralanmalar dışında Bel Kemiğine etki eden yaralanmalar sebebiyle kişinin omurgasında ayrılma veya ani sıkışmalar oluşabilir.

Kafatası ve Omurga Yaralanmaları özellikle insanlarda Sinir Sistemini olumsuz etkileyen ve ciddi sonuçlar doğuran vakalardır. Günümüzde trafik kazaları sonucu oluşan ölümlerin %75 i Kafatası ve Omurga Yaralanmaları nedeniyle yaşanmaktadır.

Kafatası ve Omurga Yaralanması Çeşitleri

İnsanlarda herhangi bir nedenle oluşan ve hayati tehlikelere yol açan Kafatası ve Omurga Yaralanmalarına doğru müdahaleyi yapabilmek için öncelikle yaralanma çeşitleri hakkında bilgi sahibi olmamız gerekir.

Kafatası ve Omurga Yaralanmaları olayın etki ettiği bölge göz önüne alınarak;

  • Saçlı Deride Yaralanma : İnsanların saç derisi kafatası yüzeyinde kolaylıkla yer değiştirebilen ve herhangi bir darbe sonucu kolaylıkla ayrılabilen bir yapıya sahiptir. Bu tarz vakalarda yüksek miktarda kanama olur. Önceliğin bölgedeki kanamanın durdurulması olması gerekir.
  • Kafatası Kırıkları : Bu vakalarda en önemli problem beyin zedelenmesi olup olmamasıdır. İnsanlar kafatası kemiğinin kırılmasından çekinir. Ancak kalıcı beyin hasarına yol açabilecek durum beyin zedelenmesi oluşmasıdır.
  • Yüz Yaralanması : Bu tarz yaralanmalarda özellikle ağız ve burun bölgesinde oluşan durumlar solunum sisteminin ciddi şekilde olumsuz etkilenmesine neden olur. Ayrıca duyu organları zarar görebilir. Bir Yüz Yaralanması sonucunda burun, çene kemiği gibi bölgelerde de problemler görülebilir.
  • Omurga Yaralanması (Bel Kemiği Yaralanması) : Bu vaka türünde en çok zarar gören bölge bel ve boyun bölgesidir. Oldukça ağrılı ve zorlu olan bu yaralanmalar kazalarda çok sık yaşanabilir. En fazla boyun bölgesine etki eder.

şeklinde gruplandırılabilir.

Ciddi Yaralanmalarda İlk Yardım

Kafatası ve Omurga Yaralanması Nedenleri

İnsanların Kafatasında veya Omurgasında yaralanmaya neden olabilen birçok farklı durum bulunmaktadır. Bu durumlar arasında;

  • Yüksekten düşme,
  • Baş ve gövde yaralanması,
  • Trafik kazaları,
  • Spor ve iş kazaları,
  • Göçük altında kalma,

gösterilebilir.

Kafatası ve Omurga Yaralanması Belirtileri

İnsanlarda herhangi bir kaza veya travma sonucu Kafatası ve Omurga Yaralanması oluştuğunu işaret eden bazı belirtiler vardır. Bu belirtiler arasında;

  • Kişinin bilinç düzeyinde değişiklikler yaşanması,
  • Hastada hafıza değişiklikleri veya hafıza kaybı görülmesi,
  • Yaralının başında, boynunda veya sırtında keskin ağrılar oluşması,
  • Kişinin elinde ve parmaklarında karıncalanma ya da his kaybı yaşanması,
  • Hastanın vücudunun herhangi bir yerinde tam ya da kısmi hareket kaybı görülmesi,
  • Yaralının baş veya bel kemiğinde şekil bozukluğu oluşması,
  • Kişinin burnundan veya kulağından beyin omurilik sıvısı ve kan gelmesi,
  • Hastada baş, boyun ve sırt bölgesinde dış kanama görülmesi,
  • Yaralıda sarsıntı ve denge kaybı oluşması,
  • Kişinin kulak ve göz çevresinin morarması,

gösterilebilir.

Bununla birlikte yaralı yukarıdaki belirtilerin hiçbirini göstermese dahi Kafatası ve Omurga Yaralanması Nedenleri arasında gösterdiğimiz vakaların yaşanmasından sonra kişiye bu durum varmış gibi Yaralanmalarda İlk Yardım prosedürü uygulanmalı ve en yakın sağlık kurumuna zaman kaybetmeden götürülmelidir.

Kafatası ve Omurga Yaralanmasında İlk Yardım

Kafatası ve Omurga Yaralanması bulunan kişilere yapılacak İlk Yardım müdahalesi kişinin hayati fonksiyonlarının korunması ve sağlığına kavuşabilmesi için çok değerlidir.

Kafatası ve Omurga Yaralanmalarında İlk Yardım basamakları;

  • Yaralının bilinci kontrol edilir.
  • Kişinin yaşamsal bulguları değerlendirilir. (ABC)
  • Zaman kaybetmeden 112 Acil Servis aranarak tıbbi yardım istenir.
  • Yaralının bilinci açık ise hareket etmemesi sağlanır.
  • Kişinin bulunduğu alanda herhangi bir tehlike söz konusu ise yaralı düz pozisyonda sürüklenerek oradan uzaklaştırılır.
  • Yaralının Baş – Boyun – Gövde eksenine çok dikkat edilir.
  • Tıbbi yardım ulaştığında kişi sedyeye Baş – Boyun – Gövde ekseni bozulmadan alınır.
  • Sağlık kuruluşuna sevk ve taşınma sırasında yaralının sarsıntıya maruz kalmamasına özen gösterilir.
  • Kişiye yapılanların tamamı gelen sağlık ekibine bildirilir.
  • Yaralının yaşamsal bulguları sık sık kontrol edilir ve asla yalnız bırakılmaz.

şeklinde sıralanabilir.

• Yaranın içerisi kurcalanmaz.
• Yaralanan bölge nemli ve temiz bir bezle örtülür.
• Yaralanan bölgenin üzerine bandaj uygulanır.
• 112 Acil Servis aranarak tıbbi yardım istenir.
İnsanlarda görülen Yaralanma Çeşitleri arasında;

• Kesik Yaralar
• Ezikli Yaralar
• Parçalı Yaralar
• Delici Yaralar
• Kirli (Enfekte) Yaralar

belirtilebilir.
Yaralının bilinci yerindeyse yarı oturur pozisyona getirilerek ve ayakları 30 cm yükseltilerek şok pozisyonu verilir.

Delici karın yaralanmalarında hasta sırt üstü yatırılır. Dışarı çıkmış organlar deri altına ittirilmez. Yara üzerinde toplanarak üzeri temiz ve nemli bezle örtülür.
Ciddi Yaralanmalar arasında;

• Delici aletlerle oluşan yaralar,
• Yabancı cisim saplanmış olan yaralar,
• İnsan veya hayvan ısırıkları,
• Görünürde iz bırakma ihtimali olan yaralar,

gösterilebilir.
• Yaranın içerisi kurcalanmaz.
• Yaralanan bölge nemli ve temiz bir bezle örtülür.
• Yaralanan bölgenin üzerine bandaj uygulanır.
• 112 Acil Servis aranarak tıbbi yardım istenir.
Yara kaza veya travma sonucu deri bütünlüğünün bozulmasıdır. Aynı zamanda kan damarları, adale ve sinir gibi yapılar etkilenebilir. Derinin koruma özelliği bozulacağından bölgede enfeksiyon riski artar.
Yara Çeşitleri arasında;

• Kenarları muntazam olmayan yaralar,
• Çok kirli ve derin yaralar,
• Ateşli silah yaraları,
• Isırma ve sokma ile oluşan yaralar,

gösterilebilir.
İnsanlarda herhangi bir sebeple oluşan Kesik Yaraları ve Ezikli Yaralar Basit Yaralanma olarak ifade edilir.

Kesik Yaraları bıçak, çakı, cam gibi kesici aletlerle oluşur. Derinlikleri kolay belirlenir. Ezikli Yaralar taş, yumruk, sopa gibi etkenlerin şiddetli olarak çarpması ile oluşan yaralardır.
Yaralanan kişide bıçak saplanması gibi delici bir yaralanma varsa yabancı cisim yerinden çıkarılmaz. Yaralanan bölge ıslak temiz bir bezle örtülür ve tıbbi destek talep edilir. Hastaya ağız yoluyla yiyecek ve içecek verilmez.
Delici Yara bıçak, çakı, şiş, kırık cam, kurşun gibi kesici ve delici aletlerle oluşan yaralardır. Yaranın derinliği ve yüzey genişliği delici cismin uzunluğuna ve şekline bağlıdır.
Özellikle kenarları kabarık ve ortası çukurlanma şeklinde krater gibi görülen yaralar risklidir. Düzensiz, sınırlı, arada kanayan ve kapanmayan yaralarda zaman kaybedilmeden doktora başvurulmalıdır.
Bir yara enfeksiyon kaptığında bağışıklık sistemi enerjinin çoğunu bakterilerden kurtulmaya ayırdığı için iyileşmeyi sona bırakır. Ayrıca bakteriler toksin ürettikleri için iyileşme engellenir ve hücrelerin ölümüne de sebep olur. Özellikle böcek ısırıkları enfeksiyonun yoğun olduğu yaralardır.

E-Bülten