Kanamalarda İlk Yardım uygulamaları insanların günlük hayat içerisinde sıklıkla karşılaşabildiği ve doğru müdahale edilmediği takdirde hayati tehlikelerin oluşmasına neden olan kanama çeşitlerine uygun olarak yapılması gereken müdahaleler bütünüdür.

İlk Yardım Eğitimi dahilinde öğretilen Kanamalarda İlkyardım basamakları sayesinde eğitim almış bireyler kanama problemiyle kendileri veya çevresindekiler karşılaştıkları zaman doğru müdahaleyi yaparak oluşacak hasarı minimuma indirmekte ve hastanın iyileşme süresini kısaltmaktadır.

SARIZEYBEK İlk Yardım Kursu olarak İzmir’de yüz yüze, tüm Türkiye’de online olarak vermeye devam ettiğimiz İlk Yardım Eğitimleri sayesinde bilinçli bir toplum oluşturmayı ve insanların günlük hayatlarında yaşadıkları kazaların minimum etki ile sonlanmasını amaçlamaktayız.

Uzman eğitmenlerimiz tarafından hazırlanan bu yazımızda;

• Kanama Nedir
• Kanama Çeşitleri
• Kanamalarda İlkyardım
• Dış Kanamalarda İlk Yardım
• İç Kanamalarda İlk Yardım
• Kanamalarda Turnike Uygulaması
• Kanamalarda Basınç Noktaları
• Kanamalarda Tehlikeli Bölgeler

gibi sorular başta olmak üzere Kanamalarda İlk Yardım konusunda aklınıza gelebilecek ve bilmeniz gereken tüm konularda bilgi sahibi olabileceksiniz.

Kanama Nedir

Kanama insanlarda damar bütünlüğünün bozulması nedeniyle kanın damarın dışına (vücudun içine veya dışına) akması durumudur. İnsan vücudunda oluşan bu kanamalar kanın vücut içine ya da dışına akması durumu göz önüne alınarak İç Kanama ve Dış Kanama olarak 2 ana gruba ayrılır.

Dış kanamalar oluşan görünüm nedeniyle daha korkutucu olsa da iç kanamalar dış kanamaya göre daha tehlikeli sonuçlar doğurmaktadır. Kanamalarda İlk Yardım prosedürü yaşanan kanamanın iç veya dış kanama olmasına bağlı olarak farklılıklar göstermektedir.

İnsanlarda görülen kanama problemlerinin ciddiyeti;

• Kanamanın hızına,
• Kanın vücutta aktığı bölgeye,
• Kanama miktarına,
• Hastanın fiziksel yapısına ve yaşına,

bağlı olarak farklılıklar göstermektedir.

İlk Yardım Eğitimleri kapsamında öğretilen Kanamalarda İlk Yardım Uygulamaları sayesinde kişilerin kanama anında doğru değerlendirmeyi yapması ve sağlık ekibi bölgeye ulaşana kadar sürece en uygun müdahaleyi etmesi hedeflenmektedir.

Kanama Çeşitleri

İnsan vücudunda bulunan damarların herhangi bir nedenle bütünlüğünün bozulması ve buna bağlı olarak damar içerisindeki kanın vücut içine – dışına akması durumu Kanama olarak adlandırılır.

Kanama Çeşitleri kanın aktığı vücut bölgesi göz önünde bulundurulduğunda;

1. Dış Kanamalar : Kanamanın yaralanma oluşan bölgeden vücut dışarısına aktığı vakalardır.
2. İç Kanamalar : Travma sonrası oluşan kanamanın vücut dışına akmadığı ve görünmediği durumlardır.
3. Doğal Deliklerde Görülen Kanamalar : Kulak, burun, ağız, anüs, üreme organlarından olan kanamalardır.

3 farklı sınıfta incelenebilir.

Kanama Çeşitleri eğer olayın görüldüğü damar tipine göre sınıflandırılmak istenirse;

• Atardamar Kanaması : İnsanların kalp atışına uygun olarak kesik kesik akan kanama türüdür. Kanın açık renkli olduğu bu tip kanamalarda diğer kanamalara göre kanın akış hızı daha yüksektir.
• Toplardamar Kanaması : Kanın koyu renkli olduğu ve sızıntı şeklinde aktığı kanama çeşididir.
• Kılcal Damar Kanaması : Kanamanın küçük kabarcıklar şeklinde oluştuğu türdür.

Yetişkin bir insan vücudunda yaklaşık 5 ila 6 litre civarında kan vardır. (Kan Miktarı = Vücut Ağırlığı / 13 % 10) kan kaybı yaşam bulgularında anormalliklere sebep olmaktadır. % 20 sini kaybetmesi hayati tehlikeye sokar.

Kanama vakalarının değerlendirilmesi ve müdahale edilmesi sırasında şok belirtilerinin izlenmesi gerekir. Kişiler aldıkları İlk Yardım Eğitimi sırasında edinilen bilgiler sayesinde kanama vakalarına doğru şekilde yaklaşarak en uygun müdahaleyi yapma şansı elde edilir.

Kanamalarda İlk Yardım Uygulamaları

Kanamalarda İlk Yardım Uygulamaları Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş İlk Yardım Kursları tarafından verilen İlk Yardım Eğitimi programına eklenmiş bir konu başlığıdır. İlk Yardım Sertifikası alan her birey bu hususta bilgi sahibi olmaktadır. (İzmir İlk Yardım)

Kanamalarda İlkyardım Uygulamaları kendi içerisinde;

• Dış Kanamalarda İlk Yardım
• İç Kanamalarda İlk Yardım
• Doğal Deliklerde Kanamalarda İlk Yardım

olmak üzere 3 başlık altında incelenmektedir.

Kanamalarda İlk Yardım Soruları

İlk Yardım Sertifikası sahibi olarak bünyesinde İlkyardımcı bulundurması mecburi tutulmuş kurumlarda iş bulmak isteyen kişilerin İlk Yardım Eğitimini tamamladıktan sonra sınava girip istenilen başarıyı sağlamaları gerekmektedir.

SARIZEYBEK İlk Yardım Kursu olarak İzmir de İlk Yardım Eğitimi verdiğimiz kursiyerlerimizin dersler sonrası pratik yapabilmeleri ve sınavlara hazırlanabilmeleri için içerisinde Kanamalarda İlk Yardım Soruları da bulunan Online İlk Yardım Sınavlarını sizler için ücretsiz olarak hazırladık.

İlk Yardım Eğitimi sonrası bilgilerinizi test etmek ve gireceğiniz sınava hazırlık yapmak için https://ilkyardimegitimiizmir.com/online-ilkyardim-sinav-sorulari  bağlantımızı ziyaret edebilirsiniz.

Dış Kanamalarda İlk Yardım

Dış Kanamalarda İlkyardım uygulamaları kanama vakalarının büyük bir çoğunluğu dış kanama olduğu için en sık tatbik edilen prosedür olarak bilinmektedir.

Dış Kanamalarda İlk Yardım uygulamasında izlenilen basamaklar şu şekildedir;

• İlkyardımcı kendini tanıtır ve hasta yaralı sakinleştirilir,
• Hasta/ yaralı sırt üstü yatırılır,
• Hasta/yaralının durumu değerlendirilir (ABC),
• Tıbbi yardım istenir (112),
• Yara ya da kanama değerlendirilir,
• Kanayan yer üzerine temiz bir bezle bastırılır,
• Kanama durmazsa ikinci bir bez koyarak basıncı arttırılır,
• Gerekirse bandaj ile sararak basınç uygulanır,
• Kanayan yere en yakın basınç noktasına baskı uygulanır,
• Kanayan bölge yukarı kaldırılır,
• Çok sayıda yaralının bulunduğu bir ortamda tek ilkyardımcı varsa, yaralı güç koşullarda bir yere taşınacaksa, uzuv kopması varsa ve/veya baskı noktalarına baskı uygulamak yeterli olmuyorsa boğucu sargı (turnike) uygulanır,
• Kanayan bölge dışarıda kalacak şekilde hasta/yaralının üstü örtülür,
• Şok pozisyonu verilir,
• Yapılan uygulamalar ile ilgili bilgiler (boğucu sargıuygulaması gibi) hasta/yaralının üzerine yazılır,
• Yaşam bulguları sık aralıklarla (2-3dakikada bir) değerlendirilir,
• Hızla sevk edilmesi sağlanır.

İç Kanamalarda İlk Yardım

İç Kanamalarda İlkyardım uygulamaları oldukça önem verilmesi gereken bir konudur. Sonunda kanama oluşan travmaların az da olsa bir kısmında ortaya çıkan iç kanama durumunda yapılması gerekenler eğitim sırasında detaylıca anlatılmaktadır.

İnsanların yaşayabileceği şiddetli travmalara, kırıklara, darbelere, silahla yaralanmalara bağlı olarak İç Kanama oluşabilmektedir.

İç Kanamalarda İlk Yardım uygulamasında takip edilen prosedür şu şekildedir;

• Hasta/yaralının bilinci ve ABC si değerlendirilir,
• Tıbbi yardım istenir (112)
• Üzeri örtülerek ayakları 30 cm yukarı kaldırılır,
• Asla yiyecek ve içecek verilmez,
• Hareket ettirilmez (özellikle kırık varsa),
• Yaşamsal bulguları incelenir,
• Sağlık kuruluşuna sevki sağlanır.

Doğal Deliklerdeki Kanamalarda İlk Yardım

İnsanların günlük hayatta karşılaşabileceği kazalara veya farklı nedenlere bağlı olarak kulak, burun, ağız, anüs, üreme organları gibi insan vücudundaki Doğal Delikler olarak ifade edilen bölgelerden kan gelmesi durumuna Doğal Deliklerdeki Kanamalarda İlkyardım prosedürüne uygun şekilde müdahale edilmelidir.

Burun Kanamalarında İlk Yardım

Doğal Deliklerde oluşan Kanamalar arasında en sık rastlanan çeşitlerden birisi burun kanamalarıdır. Burun Kanamalarında İlk Yardım süreci şu şekilde ilerlemektedir;

• Hasta/yaralı sakinleştirilir, endişeleri giderilir,
• Oturtulur,
• Başı hafifçe öne eğilir,
• Burun kanatları 5 dakika süre ile sıkılır,
• Uzman bir doktora gitmesi sağlanır.

Burun Kanamasında İlk Yardım hakkında daha detaylı bilgileri uzman eğitmenimiz tarafından kaleme alınan  ilkyardimegitimiizmir.com/burun-kanamasinda-ilk-yardim  yazımızı okuyarak edinebilirsiniz.

Kulak Kanamalarında İlk Yardım

Doğal Deliklerde oluşan Kanamalar arasında karşılaşılan durumlardan birisi de kulaktan kan ve sarı sıvı gelmesi problemidir. İnsanlarda beyne akabilecek çok az miktardaki kan dahi çok tehlikelidir. Kulak Kanamalarında İlk Yardım süreci şu şekilde ilerlemektedir;

• Hasta/yaralı sakinleştirilir, endişeleri giderilir,
• Kanama hafifse kulak temiz bir bezle temizlenir,
• Kanama ciddi ise, kulağı tıkamadan temiz bezlerle kapanır,
• Bilinci yerinde ise hareket ettirmeden sırt üstü yatırılır, bilinçsiz ise kanayan kulak üzerine yan yatırılır,
• Kulak kanaması, kan kusma, anüs, üreme organlarından gelen kanamalarda hasta/yaralı kanama örnekleri ile uzman bir doktora sevk edilir.

Kanamalarda Turnike Uygulamaları

İnsanların karşılaştığı tüm kanama vakalarında Turnike Uygulaması yapılmaz. İlkyardımcı tarafından gerekli görülen bazı kanama vakalarında turnike yapılmaktadır.

Turnike yani Boğucu Sargı Uygulaması kanamanın durdurulamadığı vakalarda en son çare olarak başvurulan bir tekniktir. Günümüzde eskisi kadar kullanılmayan bu uygulamaya uzun süre maruz kalan kişilerin dokularında deformasyon meydana gelir.

Kanamalarda Turnike Uygulaması yapılan durumlar arasında;

• Durdurulamayan Atardamar Kanamaları,
• Uzuv Kopmaları,
• Zor şartlarda hastanın taşınması gerekiyorsa,
• Birden çok hasta ve tek ilkyardımcı varsa,

belirtilebilir.

Turnike yani Boğucu Sargı uygulamaları hakkında daha detaylı bilgileri uzman eğitmenimiz tarafından yazılan  ilkyardimegitimiizmir.com/turnike-uygulamalari  içeriğimizi okuyarak edinebilirsiniz.

Kanamalarda Basınç Noktaları

Kanama vakalarında doğru tespit yapmak ve en uygun noktaya basınç uygulamak hastanın az kan kaybederek hayati değerlerinin korunmasında büyük öneme sahiptir.

Örnek vermek gerekirse Atardamar Kanamaları oldukça tazyikli olmakta ve bu durum aşırı kan kaybına yol açmaktadır. Bu tür vakalarda yapılması gereken kanayan yerin üzerine ya da kanayan yere en yakın olan bir üst atardamar bölgesine doğru baskıyı uygulamaktır.

Kanama olayı yaşayan insanlarda müdahale edilecek Vücut Basınç Noktaları;

1. Boyun : Boyun atardamarı (şah damarı) baskı yeri
2. Köprücük Kemiği Üzeri: Kol atardamarı baskı yeri
3. Koltuk Altı : Kol atardamarı baskı yeri
4. Kolun Üst Bölümü : Kol atardamarı baskı yeri
5. Kasık : Bacak atardamarı baskı yeri
6. Uyluk : Bacak atardamarı baskı yeri

şeklinde sıralanmaktadır.

Kanamalarda Tehlikeli Bölgeler

Kanama vakalarının insan vücudunda bazı bölgelerde gelişiyor olması diğer bölgelerde oluşan kanamalara göre hayati riskin daha fazla olmasına neden olabilmektedir.

Bu bölgeler arasında boyun atar damarları (şah damarı), kesiğin iç organlara ulaşması, el, ayak gibi vücut bölgelerindeki kopmaları gösterilebilir.

Belirttiğimiz bu bölgelerde oluşan kanama vakalarında kan basıncının yüksekliğine bağlı olarak kanama fışkırma derecesinde olabilmektedir. Kısa sürede hayati risk oluşturacak seviyede kan kaybına neden olan bu bölgelerde oluşan travmalarda zaman kaybetmeden müdahale yapılması gerekmektedir.

SARIZEYBEK İlk Yardım Eğitimi Merkezi olarak eğitim programımız içerisinde sunduğumuz Kanamalarda İlk Yardım İlkeleri sayesinde bu tarz vakalarda doğru müdahaleleri yapabilecek birey yetiştirmeyi amaçlıyoruz.

Kan kaybı yüksek durumda olan hastalara gerekmesi halinde Turnike Uygulaması da yapılabilir. Turnike yapılmasına rağmen kanın akış hızı yüksek ise zaman kaybetmeden hasta en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırılmalıdır.

Eğer Kanama oluşmasına neden olan kazada uzuv kopması gerçekleştiyse sağlık kuruluşuna hasta ile birlikte kopan uzuv da götürülmelidir.