blank

Boğulmalarda İlk Yardım

Anasayfa » Blog » Boğulmalarda İlk Yardım

Boğulmalarda İlk Yardım uygulamaları Sağlık Bakanlığı onaylı İlk Yardım Eğitimi veren kurslar tarafından öğretilen en önemli İlk Yardım konularından birisidir. Günümüzde her yıl binlerce insan çeşitli nedenlerle boğulma tehlikesi ile karşı karşıya kalmakta ve bu durum nedeniyle hayatını kaybetmektedir.

Boğulma olayı zehirlenme ve bayılma sonucu ortaya çıkabileceği gibi en fazla suda karşılaşılan bir olaydır. Boğulmalarda İlkyardım prosedürüne hakim olan bireyler günlük hayatta karşılaştıkları durumlarda doğru müdahalelerde bulunarak kişilerin hayatlarının kurtulmasına yardımcı olurlar.

SARIZEYBEK İlk Yardım Merkezi olarak İzmir de bulunan İlk Yardım Kursu muzda verdiğimiz eğitimler arasında bulunan Boğulmalarda İlk Yardım uygulamaları sayesinde kişilerin bu konuda bilinçlenmesini amaçlıyoruz.

Boğulma yaşayan kişilerin hayatının kurtarılması için Acil Servise gelene ve sağlık ekibi tarafından kontrol altına alınana kadar konuya hakim bir kişi tarafından Boğulmalarda İlk Yardım prosedürü uygulanmış olmalıdır.

Uzman İlk Yardım Eğitmenimiz tarafından kaleme alınan bu yazımızda Boğulmalarda İlk Yardım prosedürü ile ilgili;

  • Boğulma Nedir
  • Boğulma Belirtileri
  • Boğulma Nedenleri
  • Boğulmalarda İlk Yardım Nasıl Yapılır
  • Suda Boğulmalarda İlk Yardım
  • Bebeklerde Boğulmalarda İlk Yardım
  • Yemek Yerken Boğulmalarda İlk Yardım
  • Suda Boğulmalarda İlk Yardım Uygulamaları

konularında detaylı bilgilere sahip olabilirsiniz.

Boğulma Nedir

Halk arasında Boğulma olarak adlandırılan Anoksemi insanların nefes alamaması sonucu vücudundaki dokulara gereken oksijenin gitmemesi ve bu nedenle dokularda bozulmalar meydana gelmesidir.

Boğulma yaşayan kişilere ilk anda Boğulmalarda İlk Yardım basamaklarının uygulanmaması halinde ölümle sonuçlanabilen ciddi bir problemdir. Boğulma sonrası kişi hayatta kalsa dahi 3 de 1 oranında doku ve işlev bozukluklarına yol açmaktadır.

Boğulma Belirtileri

Bir kişinin boğulma yaşadığının erken fark edilmesi en az hasarla olayı atlatması için çok önemlidir. Geç fark edilen ve bu nedenle geç müdahale edilen vakalarda geri dönülemez doku ve işlev bozuklukları oluşmaktadır.

Boğulma Belirtileri arasında;

  • Nefes almada güçlük çekilmesi,
  • Derin derin, hızlı ve gürültülü solunum yapılması,
  • Ağızda köpüklenme olması ve balgam toplanması,
  • Dudaklarda, yüzde ve tırnaklarda morarma oluşması,
  • Kişide genel sıkıntı hali görülmesi,
  • Konuşma sırasında cevaplarda isabetsizlik ve kararsızlık fark edilmesi,
  • Bayılma ve bilinç kaybı yaşanması,

gösterilebilir.

Boğulma Nedenleri

Boğulma Nedenleri

İnsanların sağlıklı nefes alamaması sonucunda vücuduna yeterli miktarda oksijen gitmediği için dokularında deformasyonlar oluşmasına Boğulma denir. Boğulma vakalarının büyük kısmında kişinin akciğerlerine yüksek miktarda su birikmektedir.

Boğulma Nedenleri arasında;

  • Bayılma ve bilinç kaybı sonucunda kişinin dilinin geriye kayması
  • Nefes borusuna yabancı cisim kaçması (Yemek yerken boğulma)
  • Nefes borusuna sıvı dolması
  • Akciğerlerin zedelenmesi
  • Gazla zehirlenme
  • Suda boğulma
  • Asılma

belirtilebilir.

Günümüzde en sık görülen boğulma nedenleri arasında kişinin nefes borusuna bir şey kaçması ve suda boğulma gösterilmektedir.

Boğulmalarda İlk Yardım Nasıl Yapılır

İnsanlarda Boğulma olayı birçok farklı nedene bağlı olarak gerçekleşen ve Boğulmalarda İlk Yardım prosedürü doğru uygulanmadığında kişiyi ölüme götürebilen bir problemdir. İlk Yardım Sertifikası alan her birey bu hususta bilgi sahibi olmaktadır. (İzmir İlk Yardım)

Boğulma vakaları soluk borusuna herhangi bir cisim kaçması ya da zehirli gazların solunması nedeniyle gerçekleşebildiği gibi suda da yaşanabilir.

Suda Boğulma vakasıyla karşılaşıldığında boğulan ya da can çekişen kişiyi karaya çıkartan İlk Yardımcı çok dikkatli olmalıdır. Boğulmalarda İlk Yardım Nasıl Yapılır sorusuna basamaklar halinde şu şekilde cevap verilebilir;

  • Boğulmaya sebep olan durum ortadan kaldırılır,
  • Hastanın bilinci kontrol edilir,
  • Kişinin yaşamsal bulguları değerlendirilir, (ABC)
  • Hastaya temel yaşam desteği sağlanır,
  • Zaman kaybetmeden tıbbi yardım istenir, (112)
  • Kişinin yaşam bulguları izlenir.

Suda Boğulmalarda İlk Yardım

Suda Boğulma vakaları özellikle bahar ve yaz aylarında en sık karşılaşılan boğulma olayıdır. Boğulan kişinin ve onu kurtarmaya çalışan İlkyardımcının can sağlığı kurtaran kişinin Suda Boğulmalarda İlkyardım prosedürüne ne kadar hakim olduğuyla doğru orantılıdır.

Boğulan kişiye yardım etmeye çalışan İlk Yardımcı yaklaşırken çok dikkatli olmalıdır. Boğulma tehlikesi yaşayan kişi kurtarmaya çalışan bireye bilinçsizce sarılabilir, rastgele vurabilir ve beklenmeyen tepkiler vererek kurtarmaya çalışan kişiye zarar verebilir.

Suda Boğulmalarda İlk Yardım kurallarının ilki olarak boğulan kişi ile karşı karşıya gelinmemesi belirtilebilir. Boğulan kişiye en doğru yaklaşım arkadan yaklaşma olacaktır.

Suda Boğulma sırasında belli miktarda suyun solunum yoluyla vücuda girmesi soluk borusunun girişinde kasılmalara sebep olur. Bu esnada akciğerler su girişini engellemeye çalışırken solunum yolunu tıkar ve bu durum akciğere hava girişini de engeller. Vücudun ihtiyaç duyduğu oksijeni alamaması sonucu kişi bilinç kaybı yaşar.

Suda Boğulmalarda İlk Yardım

Suda Boğulmalarda İlk Yardım Uygulaması basamaklar halinde şu şekilde belirtilir;

  • Boğulan kişiyi kurtarmaya giden İlkyardımcı yüzme bilse dahi kesinlikle suda çırpınan kişiye yüzerek yanaşmamalıdır.
  • Sudan kurtarmak istenilen kişiye can simidi, ip, uzun bir tahta parçası gibi malzeme atılarak tutunması söylenir. Mümkünse kayık, tekne gibi bir araçla kişiye yaklaşılır.
  • Boğulan kişinin arkasından yaklaşılarak suyun yüzeyinde sırtüstü pozisyona getirilir. Böylece kişinin ağız ve burnu suyun yüzeyine çıkarılmış olur.
  • Kişi hızla sudan çıkarılır. Suya atlama sonucunda omurga yaralanması da meydana gelebilir. Bu nedenle suda başın çok fazla arkaya itilmemesi gerekir. Baş ve gövde düz bir çizgide kıvrılmadan mümkünse iki kişi ile dikkatlice çıkarılmalıdır.
  • Yaşamsal bulgular değerlendirilir.
  • Gerekirse temel yaşam desteği sağlanır. Mümkünse suni solunum uygulamasına su içerisinde başlanmalıdır. Yalnız derin sularda bu mümkün olmayabilir.
  • 112 Acil Servis aranarak hemen tıbbi yardım istenir.

Bebeklerde Boğulmalarda İlk Yardım

Bebeklerde Boğulma anında yapılması gereken İlk Yardım uygulamaları ve diğer bir ifadeyle Bebeklerde Tam Tıkanıklık durumunda Hava Yolunun Açılması süreci şu şekilde gerçekleşir;

  • Bebek ilk yardımcının bir kolu üzerine yüz üstü yatırılır.
  • Başparmak ve diğer parmakların yardımıyla bebeğin çenesi kavranarak yüzüstü pozisyonda öne doğru eğilir
  • Baş-çene pozisyonu korunarak gövdesinden aşağıda bir pozisyonda tutulur.
  • Bebeklerde Boğulmalarda İlk Yardım uygulaması varsa bir sandalyede oturarak uygulanmalıdır.
  • 5 kez el bileğinin iç kısmı ile bebeğin sırtına, kürek kemiklerinin arasına hafifçe vurulur. Diğer kolun üzerine başı elle kavranarak sırtüstü çevrilir.
  • Eğer yabancı cisim kaynaklı bir boğulma yaşanıyorsa cismin çıkıp çıkmadığına bakılır.
  • Tıkanıklık oluşturan cisim çıkmadıysa başı gövdesinden aşağıda olacak şekilde sırtüstü tutulur.
  • 5 kez iki parmakla göğüs kemiğinin alt kısmına karın basısı uygulanır.
  • Yabancı cisim çıkana kadar devam edilir.
  • 112 Acil Servis aranarak tıbbi yardım talep edilir.

Boğulma vakası yaşayan bebek çok küçük ise ve karından baskı uygulanamıyorsa bebekler için yukarıda anlatılan uygulamalar yapılır. Ancak diğer hallerde bebeklerde yapılan uygulamalar bilinci kapalı erişkinlerde yapılan Heimlich Manevrası uygulamaları ile aynıdır.

Yemek Yerken Boğulmalarda İlk Yardım

Yemek Yerken ortaya çıkan boğulma olayında Boğulmalarda Genel İlk Yardım İşlemleri doğru basamaklar halinde uygulanmaktadır. Bu işlemleri şu şekilde sıralayabiliriz;

  • Boğulma nedeni ortadan kaldırılır.
  • Boğulmaya neden olan madde çıkarılır.
  • Bilinç kontrolü yapılır.
  • Hastanın yaşamsal bulguları değerlendirilir.
  • Temel yaşam desteği sağlanır.
  • Zaman kaybetmeden tıbbi yardım istenir.
  • Yaşam bulguları izlenir.

Boğulmalarda İlk Yardım

Boğulmamak İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler

Boğulma vakaları günümüzde farklı nedenlere bağlı olmakla birlikte çok sık meydana gelmeye başlamıştır. Günün her saati ve hayatın her yerinde karşılaşılabilecek bu durumdan korunmak için dikkat edilmesi gerekenleri şu şekilde sıralayabiliriz;

  • Suda boğulmanın en büyük nedenlerinden biri yüzme bilmemektir. Yüzme bilmeyen kişilerin suda açılmaması ve boyunu geçen yerlere gitmemesi gerekmektedir.
  • Deniz ve akarsularda görülen ve görülmeyen akıntılar mevcuttur. Bu akıntılar kişiyi sürükleyebileceği gibi dibe de çekebilir. Rüzgârlı ve dalgalı denizlerde bu yüzden denize girilmemesi tavsiye edilmektedir. Kişi kurtulmak için akıntının tersine yüzmeye çalışacağından yorulur, hareket edemeyecek hale gelir ve su yutmaya başlar.
  • Özellikle göllerde bataklıktan dolayı dibe batma riski bulunduğundan buralarda yüzmemek gerekir.
  • Yüzerken korkuya kapılmamak gerekir. Korku ve panik halinde kişi sağlıklı solunum yapamayacağı için su yutması kaçınılmazdır. Herhangi bir durumda sakince kalmalı ve su üzerinde durmaya çalışılmalıdır.
  • Epilepsi, kalp krizi ve astım gibi kronik rahatsızlıkları bulunanların yüzerken çok fazla efor harcamaması ve dikkatli olması gerekmektedir.
  • Suda tehlikeli hareketler ve şakalar yapılmamalıdır.
  • Derinliğin bilinmediği yerlerde suya atlamak oldukça tehlikelidir.
  • Simit ve deniz yatağı gibi ürünlere güvenerek derinlere gitmemeye dikkat edilmelidir. Bu ürünler suda patlayabileceği gibi herhangi bir akıntıda koruma özellikleri bulunmamaktadır.
  • Teknede ya da kayıkta tura çıkan kişilerin yüzme bilse dahi mutlaka can yeleği giymesi gerekmektedir.
  • Alkol alan ve yemek yiyen kişilerin hemen denize ya da havuza girmemesi gerekmektedir.
  • Çocuklar, ebeveynleri tarafından sürekli kontrol altında tutulmalıdır. Yüzme bilseler bile herhangi bir problem karşısında çocuklar paniğe kapılabilir.

Boğulmalarda İlk Yardım kapsamında ağızdan ağza yapay solunum yapılır. Soluk verilirken kişinin başı yana çevrilir. Bu hareketi 5-6 kez tekrarlamak gerekir. Böylece fazla su köpürerek dışarı çıktığı gibi kişiye yeterli solunum da yaptırılmış olunur.
Boğulma sırasında belli miktarda suyun solunum yoluyla vücuda girmesi soluk borusunun girişinde kasılmalara sebep olur. Bu esnada akciğerler su girişini engellemeye çalışırken solunum yolunu tıkar ve bu durum akciğere hava girişini de engeller. Vücudun ihtiyaç duyduğu oksijeni alamaması sonucu kişi bilinç kaybı yaşar.
• Boğulma nedeni ortadan kaldırılır.
• Bilinç kontrolü yapılır.
• Hastanın yaşamsal bulguları değerlendirilir.
• Temel yaşam desteği sağlanır.
• Zaman kaybetmeden tıbbi yardım istenir.
Yaşanabilecek boğulma vakalarında mutlaka 112 Acil Servis aranarak tıbbi destek istenmelidir.
• Kişiyi rahat nefes alabileceği bir pozisyona getirin.
• En kısa sürede ambulans çağırın.
• Kişiye asla ilaç, yemek, içecek vb. ürünler vermeyin!
• Suyu ise dudaklarını ıslatacak kadar verebilirsiniz ya da bir pamukla dudaklarını ıslatabilirsiniz.
Tatlı sularda boğulma vakaları %70 oranında görülmektedir. Boğulma veya suda batma vakaları en fazla erkeklerde ve %60 oranında görülmektedir.15 yaş altında kişilerde %55 oranında görülen bu durum, sıcak havalarda %90 oranlara çıkmaktadır.
Suda boğulmanın evreleri;
• Şaşkınlık ve panik haldeki kişi suya battığında bilinçli olarak nefesini tutar. Su yüzeyinde derin nefes alır.
• Su altında soluk borusuna su girmesi ile refleks olarak nefes tutulur.
• Kanda karbondioksit seviyesi yükselir ve kişi derin nefes alır ve su akciğerlere girer.
şeklinde belirtilebilir.
İnsanlar halk arasında yanlış bilindiği gibi abartılı su yutmaz lakin istem dışı nefes borusuna kaçan bir miktar suyu fark eden gırtlak kası otomatik olarak bu yanlışa bir son vermek için beyinden gelen komutla kendini kapatır.

Boğulma sürecinin bu şekilde gerçekleştiği insanların su içinde beyin ölümü 3 ila 6 dakika arasında değişiklik gösterebilir.
Sırta vurmakla yabancı cisim çıkmadıysa kişinin arkasına geçerek bir elimizi yumruk şeklinde sıkıp kişinin göğüs kemiklerinden iman tahtası denilen kemiğin karın ile birleştiği yere yerleştirelim. Diğer elimizle yumruğumuzu kavrayıp, yaklaşık 5 kez hafifçe sanki kişiyi yukarı kaldırırcasına sıkalım.
Kısmi tıkanıklıklarda hasta ile iletişim halinde olunmalı, öne doğru eğilerek yabancı cisim çıkana kadar hastanın öksürmesi sağlanmalıdır.

Öksürmekle yabancı cismin çıkmadığı durumlarda, hastanın öne eğilmiş pozisyonda iki kürek kemiği arasına 3-5 kez vurularak yabancı cismin çıkmasına yardımcı olunmalıdır.
Solunum yollarının açılması için burnunuzdan çiçek koklar gibi nefes alın, nefesinizi 3 saniye tutun ve dudaklarınızı büzerek ağzınızdan verin. Bunu 2-3 kez tekrarlayabilirsiniz.

Ellerinizi karnınızın üzerine yerleştirin. Burnunuzdan çiçek koklar gibi nefes alın, nefesinizi 3 saniye tutun ve dudaklarınızı büzerek ağzınızdan verin.

E-Bülten